Jest jednym z najczęstszych zaburzeń rytmu okołodobowego, szczególnie u osób w wieku poniżej 30 r.ż. Zaburzenie to powstaje w wyniku braku zgodności pomiędzy własnym, wewnętrznym, biologicznie preferowanym przez człowieka rytmem snu i aktywności (rytmem endogennym), a rytmem chodzenia spać i wstawania narzuconym przez normy społeczne, związanym z 24-godzinnym rytmem czasu ziemskiego. Istotą zaburzenia jest opóźnienie wewnętrznego zegara biologicznego, regulującego poru snu, o co najmniej kilka godzin w stosunku do średniej w społeczeństwie. Osoby cierpiące na DSPS często odczuwają senności dopiero w późnych godzinach nocnych, czyli co najmniej kilka godzin później, niż powinno to występować u osoby ze zwyczajowym czasem pracy/nauki od 8:00 do 16:00. Typowe pory snu dla osoby z DSPS to godziny od 2-4 w nocy do 10-14 w dzień. Jeśli możliwe jest chodzenie spać w tych porach sen osób z DSPS jest prawidłowy tzn. prowadzi do wypoczęcia. W przypadku narzuconych pór snu przez normy społeczne osoby cierpiące na DSPS mają trudności z rozpoczynaniem snu, jeżeli próbują kłaść się do łóżka wcześniej niż wynika to z ich własnego rytmu okołodobowego oraz mają poważne problemy z wstawaniem porannym. Problemy z wstawaniem i związane z tym częste spóźnianie się do pracy/szkoły obok objawów wynikających z niedoboru snu (pogorszenie jakości życia, pogorszenie koncentracji uwagi i pamięci, drażliwość) są głównymi powodami szukania pomocy lekarskiej. Metodami leczenia DSPS z wyboru są: terapia behawioralna, leczenie z użyciem melatoniny lub światła (fototerapia).